Oddajemy w Twoje ręce mini poradnik, który pozwoli Ci na chwilę zastanowienia przed podjęciem ważnej decyzji dotyczącej wyboru szkoły, zawodu, przyszłości. Jeśli uważasz, że warto zastanowić się i sensownie zaplanować własną przyszłość zawodową zajrzyj na pozostałe kartki tego poradnika. Tam dowiesz się o czym warto pamiętać wybierając szkołę, zawód, jak zaplanować swoje działania i na co zwracać uwagę.
doradca zawodowy
Wojciech Stelmach
WYBIERZ SWOJĄ PRZYSZŁOŚĆ
1.Bądź odkrywcą i uważnym obserwatorem – czyli zbieranie informacji
Pierwszym etapem podejmowania decyzji jest poznanie siebie oraz otoczenia. Mogą w tym pomóc doradcy zawodowi, pedagodzy szkolni, psycholodzy. Możesz wykonać testy określające Twoje predyspozycje zawodowe, temperament, osobowość, itd. W pewnych sytuacjach wyniki tych testów mogą okazać się dla Ciebie bardzo wartościową informacją. Możesz także samodzielnie analizować swoje mocne i słabe strony odkrywając swój potencjał, wyznaczając sposoby wzmacniania mocnych i ograniczania słabych stron.
Określ swoje zasoby.Zastanów się w czym jesteś naprawdę dobry, co przynosi Ci radość
i zadowolenie, wypisz to na kartce. Następnie zastanów się i wypisz jakie masz słabe strony. Weź pod uwagę swoje cechy charakteru, zainteresowania, przedmioty szkolne, stan zdrowia, relacje
z otoczeniem, możliwości finansowe.
Zbadaj otoczenie czyli poznaj zawody, rynek pracy, ofertę szkół. Zdobądź wiarygodne informacje dotyczące zawodów, w szczególności: na czym polega praca w tych zawodach, jakie są wymagania, jakie warunki pracy, gdzie można podjąć pracę mając taki zawód, czy można prowadzić własną działalność w tym zawodzie, jakie są zarobki, możliwości awansu, jakie są przeciwwskazania, jaką szkołę trzeba skończyć by zdobyć ten zawód? Zwróć uwagę na możliwości zatrudnienia, sytuację na wybranych przez Ciebie rynkach pracy (polskie lub zagraniczne) – pomocne w tym mogą być strony internetowe wojewódzkich oraz powiatowych urzędów pracy, raporty dotyczące sytuacji na rynkach pracy w kraju i na terenie Unii Europejskiej, zestawienia zawodów nadwyżkowych i deficytowych, prognozy rozwoju poszczególnych branż, zawody przyszłości. Następnie zapoznaj się z ofertą szkół ponadgimnazjalnych.
Aby poznać zawody skorzystaj ze strony pod adresem:
https://doradca.praca.gov.pl/d2k5/zawody
Znajdziesz tam obszerną bazę wiedzy o zawodach pod nazwą Doradca 2000.
Opisy zawodów znajdziesz również na stronie www.perspektywy.pl
Przydatny może być także Informator o Zawodach Szkolnictwa Zawodowego, w którym znajdziesz opisy zawodów, oraz możliwości zdobycia tego zawodu (np. Zasadnicza Szkoła Zawodowa, Technikum). Informator do pobrania w wersji elektronicznej (pdf) znajduje się pod poniższym linkiem:
http://www.efs.men.gov.pl/index.php/aktualnosci/1931-informator-o-zawodach-szkolnictwa-zawodowego
Do otwarcia pobranego informatora potrzebna jest najnowsza wersja programu Adobe Reader.
2.Jakieś pomysły? - czyli jaki zawód mógłbym wybrać
Skoro posiadasz już wiedzę na temat siebie (predyspozycje, uzdolnienia, upodobania, itd.)
i otoczenia (zawody, szkoły, rynek pracy), to pora na określenie zawodu, w którym chciałbyś rozpocząć edukację. Być może przyjdzie Ci do głowy kilka zawodów. Zastanów się czy wybrany zawód na pewno odpowiada Twoim predyspozycjom, upodobaniom, możliwościom, oczekiwaniom. Co może być pomocne w zdobyciu tego zawodu a co będzie przeszkodą? Czy te ewentualne przeszkody można przezwyciężyć czy też nie i rozsądniej będzie wybrać inny zawód? Odpowiedz sobie na pytania: kim będę, gdzie będę, co osiągnę, co będę mógł a co musiał, co będę posiadał a co mogę utracić gdy będę wykonywał ten zawód?
3.Pora na konkrety – czyli dokonuję wyboru
Na tym etapie dokonasz wyboru zawodu, który okazał się najlepszym pomysłem. Teraz Twoje myślenie staje się bardziej ukierunkowane. Możesz skupić się na wybranym zawodzie
i przemyśleć w jaki sposób go zdobyć, a zatem...
4.Zaplanuj i przystąp do działania
Jeśli przeszedłeś z powodzeniem przez wcześniejsze etapy podejmowania decyzji, pora by przystąpić do działania. Jednak każde sensowne działanie zawiera w sobie element planowania. Nie zostawiaj swojej przyszłości przypadkowi w myśl założenia „Jakoś to będzie.” Wyznacz sobie konkretny cel, zaplanuj jego osiągnięcie i konsekwentnie zmierzaj w jego kierunku. W razie potrzeby modyfikuj działania, wyciągaj wnioski, doskonal swoje metody dopasowując je do sytuacji w taki sposób aby były najbardziej efektywne a w razie konieczności bądź gotowy na zastosowanie planu awaryjnego. W utworzeniu planu działania pomogą Ci
poniższe pytania:
Co?
Kto?
Gdzie?
Kiedy?
Jak?
Dlaczego?
Co?
Co jest moim celem? Co muszę zrobić? Co już mam by osiągnąć ten cel? Czego nie mam, co jest mi potrzebne by osiągnąć cel? Co konkretnie powinienem uzyskać, jakie efekty moich działań?
Kto?
Kto może mi pomóc w osiągnięciu mojego celu? O kim powinienem pamiętać zmierzając do mojego celu? Dla kogo jest ważne to co ja robię? Komu jest potrzebne to co ja robię? Kto będzie moim sprzymierzeńcem a kto przeciwnikiem?
Gdzie?
Gdzie znajdę najlepsze miejsce do osiągnięcia mojego celu? (szkoła, uczelnia, firma, rynki polskie lub zagraniczne) Gdzie znajdę skuteczną pomoc w razie potrzeby? Gdzie mogę wykorzystać moje możliwości, umiejętności, wiedzę?
Kiedy?
Jakie są terminy i procedury, których muszę przestrzegać? Ile czasu wyznaczyłem sobie na osiągnięcie celu? Kiedy mają być zakończone poszczególne etapy moich prac? Kiedy uzyskam oczekiwane efekty?
Jak?
Jakie są moje metody działania? Czy moje metody dają mi oczekiwane rezultaty? Czy powinienem zmienić metody działania na inne? Czy powinienem zastosować zmiany w moim planie działania? Czy powinienem zastosować plan awaryjny?
Dlaczego?
Dlaczego warto osiągnąć mój cel? Co daje mi osiągnięcie mojego celu? Jakie otwiera możliwości?
Gdy już przygotowałeś swój plan działania nie odkładaj go na później. Przystąp do jego realizacji. Uważnie obserwuj uzyskiwane efekty, wyciągaj wnioski, trzymaj się ustalonego harmonogramu. W razie potrzeby wprowadzaj niezbędne poprawki. Miej plan awaryjny na wypadek niepowodzenia.
ADRESY PRZYDATNYCH STRON WWW
Informacja zawodowa i edukacyjna:
www.praca.gov.pl
www.perspektywy.pl
www.koweziu.edu.pl
www.edukacjawpolsce.pl
Informacje o wysokości płac:
www.moja-pensja.pl
Informacje o szkołach ponadgimnazjalnych w Tarnowie:
www.edunet.tarnow.pl
Własna firma:
www.parp.gov.pl
poradnik do pobrania pod linkiem:
http://www.parp.gov.pl/index/more/45235
Prognozy dotyczące rozwoju gospodarki i branż/zawodów:
Foresight kadr nowoczesnej gospodarki (PARP)
Informacje o rynku pracy:
www.wup-krakow.pl
Barometr zawodów
http://wup-krakow.pl/aktualnosci/2015/3/barometr-zawodow-2013-tendencje-na-rynku-pracy-w-malopolsce
Powiatowy Urząd Pracy w Tarnowie
www.up.tarnow.pl
Małopolskie Obserwatorium Rynku Pracy i Edukacji
www.obserwatorium.malopolska.pl/